U ponedeljak, 6. juna u 19.00 časova, u Galeriji savremene umetnosti otvaramo još jednu zanimljivu izložbu „Olga Smederevac u svojoj kući“, koja se realizuje u saradnji sa Narodnim muzejem Pančevo i Kulturnim centrom Pančeva.
OLGA SMEDEREVAC U SVOJOJ KUĆI
Izložba se priređuje povodom manifestacije Dani Vajferta, kao deo programskih aktivnosti posvećenih znamenitim i zaslužnim građanima i građankama Pančeva. Jedna od njih je i Olga Smederevac.
Današnja Galerija savremene umetnosti, nekada kolonijalna trgovina „Kod crvenog raka“, kuća porodice Aleksić i potom dom Olge i dr Stevana Smederevca, bila je mesto druženja mnogih stvaralaca i intelektualaca, i simbolično mesto građenja kulturnog lika grada između dva velika rata. Salon Olge i Stevana Smederevca okupljao je različite stvaraoce (književnike, kompozitore, slikare) i intelektualce, odražavajući međuratnu klimu i polet, kreirajući umetničku scenu i oblikujući građansku kulturu Pančeva. Centralna ličnost tog salona neformalnog karaktera, ali uređenog uz puno uvažavanje pravila društvene etikecije i stalnosti jedne organizovane celine, kružoka, kako ga je nazvao Dejan Medaković, bila je Olga Smederevac. Među mnogim posetiocima tu su bili Jovan Bandur – kompozitor i dirigent Srpskog crkvenog pevačkog društva, pesnik Milan Ćurčin, hroničar dr Mihovil Tomandl, književnici Veljko Petrović, Miloš Crnjanski, Rade Drainac; kompozitor Petar Konjović; slikari Marko Murat, Jovan Bijelić, Živorad Nastasijević, Uroš Predić, Stevan Čalić, Miloš Vušković, Milan Butozan, Franjo Radočaj; vajar Toma Rosandić…
Olgina posvećenost, misija i humanistički etos ogledaju se u odnosu ka čuvanju umetničkih dela (kuma i darodavac zastave Sokolskom društvu u Pančevu, koju je tokom ratnih godina čuvala), u učešću u radu Francuskog kluba (dobitnica je medalje za širenje francuskog jezika i kulture 1931), u humanitarnom radu u okviru Rusko-jugoslovenske zajednice (zbrinjavanje ruskih izbeglica) i Crvenog krsta, u mecenatstvu (sa suprugom Stevanom pomaže mlade umetnike, organizuje im izložbe, otkupljuje dela). I ona sama bila je darovita umetnica – pijanistkinja. Naročito je značajna njena uloga u posleratnoj obnovi Gradskog muzeja (sada Narodnog muzeja Pančevo), posebno u osnivanju Odeljenja za istoriju umetnosti, i sistematskom prikupljanju i obradi predmeta. Ta njena društveno-korisna uloga kustosa proizašla je iz privatne sfere građanskog kulturnog modela – sakupljanja umetnina i uobličavanja zbirke. Pre toga imala je priliku i da se oproba u organizaciji velike „Kulturno-umetničke izložbe grada“ 1928. godine, kao selektorka i članica odbora za priređivanje, na kojoj je bilo zastupljeno mnoštvo eksponata iz njene sopstvene kolekcije, namenjenih ne samo ograničenom prostoru privatne kuće, već i javnom pogledu.
Celina konteksta kolekcije Aleksić-Smederevac iz Legata Olge i dr Stevana Smederevca, testamentom zaveštanog Narodnom muzeju Pančevo i otvorenog kao stalna postavka 1975. godine, uz dopunu, Poklon-zbirku Feodore Imrei Riči (1990/91), predstavlja baštinski korpus, zbirku dokumenata značajnu za društveni, kulturni i umetnički život Pančeva, kao i za istoriju međuratne srpske i jugoslovenske umetnosti uopšte.
Dimitrije Jovanov, kustos istoričar umetnosti
